بکارگیری فناوری رباتیک در صنعت و بررسی تاثیرات آن

مقدمه

بسیاری از مردم به طور فزاینده‌ای از ورود رباتیک به خصوص در بخش‌های خاص تولید وحشت دارند. فارغ از رفتن به آینده‌ای تاریک که در آن ماشین‌ها برای انسان‌ها تصمیم می‌گیرند و بر خلاف تمام پیش‌بینی‌های بدبینانه در رابطه با تخریب مشاغل، باید به تاثیراتی اندیشید که انقلاب‌های صنعتی قبلی بر زندگی بشری داشته‌اند.تصور اینکه پیشرفت‌های فناورانه شرایط کاری را برای اکثریت مردم بهبود بخشیده، و جهان را به‌تدریج به مکانی انسانی‌تر تبدیل نموده‌اند، داستان متفاوتی از جوامع مکانیزه و غیر انسانی که گاهی در سینما و ادبیات به تصویر کشیده شده‌، بیان می‌کند. در این مقاله ضمن بررسی آمار بکارگیری فناوری رباتیک در کشورهای مختلف، پیامدهای ناشی از آن تحلیل و ارائه می‌گردد.
نویسندگان
شهره مهرآسا
             مدیر پروژه شرکت مگفا  
فاطمه سلیمانی روزبهانی 
            مشاوره شرکت مگفا

بکارگیری فناوری رباتیک در کشورهای مختلف

فناوری‌های سیستم تولید (بطور ویژه رباتیک) در حال توسعه است. به این ترتیب، یک پرسش مهم این است که چگونه کشورها در بکارگیری رباتیک با یکدیگر مقایسه می‌شوند. رایج‌ترین معیار مورد استفاده برای این مقایسه، تعداد ربات‌های صنعتی به عنوان بخشی از نیروی تولید است. طبق گفته فدراسیون بین‌المللی رباتیک، میانگین جهانی ربات‌های صنعتی به‌ازای هر ده‌هزار کارگر از ۶۶ در سال ۲۰۱۵ به ۸۵ در سال ۲۰۱۷ رسیده‌است. کره‌جنوبی با ۷۱۰ ربات در هر ده هزار کارگر بیشترین سرانه به‌‌کارگیری ربات در صنعت را دارد. سنگاپور،‌ آلمان،‌ ژاپن و سوئد در رتبه‌های بعدی هستند.  ایالات‌متحده با ۲۰۰ ربات صنعتی به ازای هر ده‌هزار کارگر در رتبه هفتم قرار دارد. روسیه و هند به ترتیب با ۴ و ۳ ربات در هر ده‌هزار کارگر در رده آخر کشورهای به‌کارگیرنده ربات‌های صنعتی هستند (شکل  ۱).

شکل ۱ تعداد ربات‌ به ازای هر ده هزار کارگر در کشورهای مختلف، سال ۲۰۱۷
یک عامل اقتصادی قوی برای به‌کارگیری ربات‌ها در اقتصادهای با دستمزد بالا نسبت به اقتصادهای با دستمزد کم‌تر وجود دارد، چرا که سرمایه‌گذاری در ربات‌ها اغلب با میزان صرفه‌جویی در هزینه‌های کار توجیه می‌شود. به همین دلیل گروه مشاوره بوستون (BCG) برآورد کرده‌است که صرفه‌جویی ناشی از به‌کارگیری رباتیک به طور قابل توجهی در کشورهای در حال توسعه کم‌تر است.  از این رو، سوال مهم‌تر این است که کشورها درکجای طیف سطح دستمزد برای بکارگیری ربات قراردارند؟ برای ارزیابی این مساله باید زمان جبران هزینه‌های دستمزد (به ماه)  از زمان بکارگیری یک ربات محاسبه شود (منظور زمانی است که طول می‌کشد که هزینه خرید و نگهداری ربات با میزان هزینه‌ای که بدلیل به‌کارگیری ربات بجای نیروی انسانی ‌از هزینه‌های سازمان کسر می‌شود، سربه‌سر شود).
با مقایسه رتبه‌بندی بکارگیری ربات با توجه به تفاوت در میزان انتظار بازگشت بر  اساس دستمزد (سطوح جبران)، چند الگو وجود دارد. نخست، کشورهای شرق آسیا با کسب شش جایگاه برتر در رده‌بندی پیشتاز هستند: کره با ۲.۴ برابر بیشتر از میزان انتظار در جایگاه اول است و پس از آن، سنگاپور، چین، تایلند و تایوان در رده‌های بعدی هستند. ژاپن در رده هفتم قرار دارد. در مقابل، کشورهای مشترک‌المنافع به طور قابل توجهی از این کاروان عقب هستند، کانادا در رتبه ۱۴ (۴۴ درصد زیر نرخ بکارگیری مورد انتظار)، انگلستان در رتبه بیست و سوم (۷۳ درصد پایین‌تر)، و استرالیا در رتبه ۲۴ (۸۰ درصد پایین‌تر) قرار دارند (شکل ۲).

شکل ۲ نرخ واقعی بکارگیری ربات به عنوان بخشی از بکارگیری مورد انتظار ربات.
بر اساس شکل ۳،‌ به طور کلی، اروپا در این مسیر عقب‌افتاده‌است و تنها دو کشور اروپای شرقی با توجه به سطح دستمزد بالاتر از حد انتظار قرار دارند: اسلوونی (۳۷ درصد بالاتر از نرخ مورد انتظار) و جمهوری‌چک (۲۵ درصد بالا). دیگر کشورهای اتحادیه اروپا نرخ بکارگیری کم‌تر از انتظار را دارند.
در میان کشورهای در حال توسعه، تایلند با نرخ بکارگیری ۱۵۹ درصد بیشتر از میزان دستمزد پیشتاز است. این نرخ برای چین، ۱۵۳ درصد بالاتر است (در حالی که در سال ۲۰۱۶ این نرخ ۱۰۴ درصد بیشتر بوده است). مکزیک نیز نرخ بکارگیری ۱۶ درصد بالاتر از انتظار دارد. اما برزیل، هند و روسیه، حتی از نرخ برابری دستمزد خود نیز پایین‌تر، هستند. میزان بکارگیری در هند ۶۶ درصد کم‌تر از نرخ مورد انتظار است، برزیل ۸۳ درصد پایین‌تر و روسیه ۸۸ درصد پایین‌تر از میزان انتظار است. در نهایت، ایالات‌متحده به طور قابل‌تاملی در رده شانزدهم قرار دارد و نرخ بکارگیری آن ۴۹ درصد کمتر از میزان مورد انتظار است.

رهبری صنعت رباتیک

روشن نیست که چرا برخی از کشورها در بکارگیری رباتیک پیشتازند و برخی دیگر از این غافله عقب مانده‌اند. آنچه واضح است این است که میزان دستمزد تنها عامل این اختلاف نیست. بکارگیری ربات از صنعتی به صنعت دیگر تفاوت دارد و بیشترین تقاضا مربوط به صنعت خودرو است. بسته به کشورهای مختلف، ۳۰ تا ۶۰ درصد از کل بکارگیری ربات‌ها در صنعت خودرو شکل می‌گیرد. با این حال بسیاری از کشورهای با نرخ پایین به‌کارگیری ربات در صنعت،‌ از جمله برزیل، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، روسیه، اسپانیا، سوئد، و ایالات‌متحده، نسبت به اندازه اقتصاد تولیدی خود، صنعت خودرویی قوی دارند. چین با وجود داشتن بخش خودروسازی نسبتا کوچک  (براساس سرانه تولید ناخالص داخلی) در مقایسه با بقیه این کشورها، در جایگاه مطلوبی قرار دارد.
در مطالعه‌ای همبستگی نسبتا مثبتی میان بکارگیری ربات و میزان بکارگیری کارگران میانسال دیده شده‌است، با این منطق که کشورهایی که در آنها نرخ به کارگیری کارگران میانسال بالاتر است، تمایل بیشتری به بکارگیری ربات‌ها در صنعت دارند، به این دلیل که بطور معمول کارگران میانسال تمایل به دریافت دستمزد بالاتری دارند. اما این همبستگی به اندازه کافی قوی نیست که بتواند تفاوت‌های بزرگ را توضیح دهد.
نگرش‌های فرهنگی نیز ممکن است در این زمینه نقش بازی کنند. مطالعه دیگری نشان می‌دهد که نگرش‌های فرهنگی در میزان به‌کارگیری ربات‌ها نقش دارند. بعنوان مثال در کره‌جنوبی دید بهتری نسبت به نقش ربات‌ در اقتصاد نسبت به آمریکا‌ وجود دارد. به نظر می‌رسد برخی کشورها از بکارگیری ربات‌ها در صنعت‌ استقبال بیشتری می‌کنند،‌ بعنوان مثال ژاپن حتی یک جایزه  سالانه”ربات” دارد، در حالی که دید سایر کشورها به ربات وجهه “نابودگر” آن (ماشین‌هایی که شغل افراد را می‌گیرند) است. در کشورهایی که شهروندان آن بر این باورند که باید در آینده بر فناوری تاکید بیشتری داشت، همبستگی مثبت (۰.۲۰) بین نرخ بکارگیری ربات صنعتی با متوسط دستمزد وجود دارد.
روابط صنعتی نیز ممکن است در این روند نقش داشته باشد. به عنوان مثال، برخی استدلال می‌کنند که دلیل اینکه کره‌جنوبی در این زمینه با اختلاف پیشتاز است، این است که اتحادیه‌های صنعتی آن کاملا فعال هستند، و بطور منظم به اعتصاب و توقف‌ کارهای دیگر، به ویژه در صنعت خودرو، دست می‌زنند. بسیاری از chaebol ها (تجارت‌های خانوادگی بزرگ در کره جنوبی) به ربات‌ها به عنوان راهی برای تضمین ثبات تولید روی آورده‌اند.
همچنین به نظر می‌رسد سیاست‌های دولت در این زمینه نقشی کلیدی ایفا می‌کند. برخی از کشورها استراتژی‌های ملی برای حمایت از نوآوری رباتیک و بکارگیری آن اتخاذ کرده‌اند. در سال ۲۰۱۴، ژاپن هدف خود را برای تحقق “انقلاب صنعتی جدید مبتنی بر ربات‌” تدوین کرد، و در همان سال کره‌جنوبی قانون توسعه و ارتقاء ربات هوشمند خود را تصویب کرد. ژاپن همچنین زیرساخت مشارکت در تحقیق و توسعه ربات‌های خصوصی،‌ که بر اساس مطالعات در ترغیب توسعه ربات بسیار اثربخش بوده است،‌ پایه‌گذاری کرده است. این در حالی است که، تاکنون ایالات‌متحده استراتژی رباتیک ملی برای خود تدوین نکرده‌است.
برخی از پیشتازان این حوزه، به خصوص کره‌جنوبی، تایوان و ژاپن، برنامه‌های هدفمندی برای کمک به تولیدکنندگان،‌ (به خصوص شرکت‌های کوچک و متوسطی که فناوری‌های پیشرفته را بکار می‌گیرند) دارند. برخی کشورها سیاست‌های مالیاتی پیش‌گستری بمنظور ارائه مشوق‌های  بکارگیری فناوری پیشرفته از جمله رباتیک دارند. برای مثال، در سنگاپور، شرکت‌ها می‌توانند در سال اول تاسیس، تمام سرمایه‌ خود را صرف پیاده‌سازی تجهیزات اتوماسیون، رباتیک  و تجهیزات بهره‌وری انرژی نمایند. کره‌جنوبی برای بکارگیری تجهیزات جدید اعتبار مالیاتی در نظر گرفته است، همچنین ژاپن و اسلوونی  برای بکارگیری تجهیزات پیشرفته، تخفیف مالیاتی بیشتری در نظر گرفته‌اند. در مقابل، برخی از کشورها مانند ایالات‌متحده و انگلستان، رفتار مالیاتی سخاوتمندانه‌ای نسبت به هزینه‌های سرمایه‌ای این بخش ندارند.
به نظر می‌رسد چین در رابطه با این موضوع استراتژی خاص خود را دارد و نهادهای ملی و استانی مبالغ هنگفتی به پرداخت یارانه جهت بکارگیری رباتیک تخصیص داده‌اند. طرح توسعه صنعت رباتیک چین (۲۰۱۶ – ۲۰۲۰)، بخشی از طرح پیشنهادی تولید برای سال ۲۰۲۵ است، که مشوق تولید ربات خانگی است و هدف آن توسعه ده برابری ربات‌ها تا ۲۰۲۵ است. در نتیجه، بسیاری از نهادهای استانی تسهیلات سخاوتمندانه‌ای برای خرید ربات در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند، هرچند میزان صحت و سقم ارقام گزارش‌شده مشکوک است و دلیل این ارقام بالا، عمدتا، این است که نهادهای استانی انگیزه‌های قوی برای اغراق در اعداد گزارش‌شده به منظور جلب نظر دولت ملی دارند. قرار است استان گوانگدونگ (Guangdong) ۹۴۳ میلیارد یوان (تقریبا ۱۳۵ میلیارد دلار) به شرکت‌ها به‌منظور تعویض ماشین‌آلات کمک کند. در همین راستا، مقامات استان آنهویی (Anhui) گفته‌اند که ۶۰۰ میلیارد یوان (تقریبا ۸۶ میلیارد دلار) کمک مالی برای ارتقا صنعتی، به‌ویژه در حوزه رباتیک، در استان خود سرمایه‌گذاری خواهند کرد. با این وجود به نظر می‌رسد چین مبالغ بیشتری را برای بکارگیری رباتیک نسبت به سایر کشورها تامین خواهد کرد. در نتیجه، اگر نرخ رشد بکارگیری ربات در چین و کره‌جنوبی به همان سرعت بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ ادامه یابد، تا سال ۲۰۲۶، چین با بیشترین تعداد ربات‌ صنعتی ، جهان را در این زمینه رهبری خواهد کرد.

زنجیره تأمین جهانی و تغییر شکل مجدد

طی ۴۰ سال گذشته، پیشرفت‌های صنعت حمل‌ونقل جهانی و دنیای فناوری اطلاعات باعث رشد قابل‌توجه زنجیره‌های تامین در کشورهای کم‌درآمد شده‌است. اما نکته جالب اینجاست که حتی با وجود اینکه بهره‌وری کارگران در بسیاری از صنایع و عملکردها در  کشورهای در حال توسعه پایین‌تر از کشورهای توسعه‌یافته است، اما همچنان با بکارگیری ربات‌ها در صنعت نیز بهره‌وری و هزینه‌های حمل و نقل در کشورهای در حال توسعه بهینه نخواهد شد.
البته ممکن است بکارگیری فناوری‌های اتوماسیون، از جمله رباتیک این روند را  بهبود دهد. اما چرا کشورهایی با دستمزد پایین به اندازه کشورهای با دستمزد بالا این فناوری را به کار نمی‌گیرند؟ پاسخ این است که عدم تخصیص منابع مالی دولتی، باعث می‌شود بکارگیری ربات‌ها از نظر اقتصادی منطقی به‌نظر نرسد. به عنوان مثال، با فرض یک سرمایه‌گذاری اولیه ۲۵۰ میلیون‌دلاری در یک ربات، که جایگزین دو کارگر (یکی در هر شیفت) است، در ایالات‌متحده که کل هزینه سالانه یک کارگر معمولی ۷۲،۰۰۰ دلار است، دوره بازگشت سرمایه (زمان صرف‌شده برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها) کمتر از یک سال است. اما در مکزیک که متوسط پرداخت ۱۴،۰۰۰ دلار است، بازگشت سرمایه بسیار طولانی‌تر است؛ هشت سال و چهار ماه. در فیلیپین، جایی که متوسط پرداخت معادل ۴۲۰۰ دلار است، بازگشت سرمایه بیش از ۳۰ سال به طول خواهد انجامید. با توجه به اینکه بیشتر شرکت‌ها به بازگشت سرمایه کمتر از چهار یا پنج سال نیاز دارند، این آمار نشان‌دهنده نرخ بسیار آهسته نفوذ رباتیک در کشورهای در حال توسعه با دستمزد کم است. به همین دلیل است که گروه مشاوره بوستون صرفه‌جویی ناشی از هزینه‌های نیروی کار را در کشورهای در حال توسعه به‌طور قابل‌توجهی کم‌تر تخمین می‌زند.
با این حال، هزینه‌های بکارگیری ربات رو به کاهش است و عملکرد آن نیز در حال بهبود است. گروه مشاوره بوستون یک درصد کاهش قیمت و ۵ درصد بهبود کارایی در رباتیک را در طی یک دهه آینده پیش‌بینی کرده‌است. اگر نوآوری رباتیک به سرعت پیشرفت کند، یعنی زمانی‌که هزینه یک ربات به حدود ۵۰ هزار دلار برسد، بازگشت سرمایه در بازارهای نوظهور به لحاظ اقتصادی منطقی‌تر خواهد بود. در نتیجه در مکزیک این مدت به یک سال و نه ماه کاهش خواهد یافت. اما در فیلیپین، همچنان این دوره طولانی خواهد بود (هشت سال و چهار ماه). این موضوع نشان دهنده دلیل تاخیر کشورهای کم‌درآمد در استفاده از این فناوری‌ها است. این روند می‌تواند منجر به تفاوت بیش از پیش میزان بهره‌وری و درآمد میان کشورهای با درآمد پایین و کشورهای توسعه‌یافته شود. به همین دلیل است که به احتمال زیاد کشورهای با دستمزد بالاتر، بهره‌وری بیشتری از این فناوری را نسبت به کشور‌هایی که دارای دستمزد کم‌تر هستند، کسب خواهند کرد. موسسه مکنزی در برآوردهای خود تاثیر تفاوت نیروی کار تحت اثر اتوماسیون در زمان فعلی و سال ۲۰۳۰، را ارزیابی کرده‌است. در این بررسی کشورهای با درآمد بالاتر نرخ‌های بالاتری از تغییر در نیروی کار را خواهند داشت، چرا که دستمزد بالاتر موجب می‌شود سرمایه‌گذاری در فناوری جایگزین،اقتصادی‌تر شود. با وجود اینکه بکارگیری برخی از این فناوری‌ها در کشورهای با درآمد کم‌تر نیز ارزان‌ خواهد بود، اما قیمت نسبی این فناوری‌ها در مقایسه با هزینه‌های نیروی کار همچنان بالاتر از کشورهای توسعه یافته خواهد بود. به این ترتیب زمان بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذاری‌ها از نظر صرفه‌جویی در کار به طور قابل‌توجهی در کشورهای با دستمزد کم‌تر افزایش خواهد یافت.
در فرایند تولید، سیستم‌های تولید هوشمند، تولید انعطاف‌پذیرتر و کوتاه‌تر را ممکن می‌سازند. استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در همه ابعاد، شکل کلی تولید مدرن را تحت تاثیر قرار داده است. به عبارت دیگر، سیستم‌های تولید فعلی به طور گسترده امکان تولید حجم بالا با تنوع کم (تولید انبوه) یا با حجم کم و تنوع بالا (تولید گروهی) را ممکن می‌سازند. تولید به شکل دوم،‌ اغلب در کشورهای با دستمزد پایین رخ می‌دهد. اما هم‌گرایی فناوری‌های دیجیتال و تولید به طور فزاینده‌ای منجر به الگوی تولید جدیدی می‌شود که در آن تولید در حجم بالا با تنوع بالا در کارخانجات کوچک مقرون‌به‌صرفه می‌شود و به طور یکنواخت‌ در سراسر جهان توزیع می‌گردد تا به بازارهای محلی خدمت‌رسانی کند. در واقع، محققان این حوزه استدلال می‌کنند که این فناوری‌های نوظهور، فرصت خلق سیستم‌های تولیدی غیرمتمرکز و پراکنده از نظر جغرافیایی را ممکن خواهد ساخت.

ربات‌ها و آینده مشاغل

آنچه بیش از هرچیز ذهن همه را درگیر کرده این است که با بکارگیری ربات‌ها از دست‌دادن فرصت‌های شغلی به چه شکل خواهد بود؟ هشدارهای قابل‌توجهی در مورد سونامی ناشی از نابودی مشاغل در سیستم‌های تولیدی آینده وجود دارد. مطالعه گسترده‌ای که توسط محققان دانشگاه آکسفورد، در سال ۲۰۱۳ مورد استناد قرار گرفته است،‌ این ادعا را مطرح کرده که ۴۷ درصد از فرصت‌های شغلی آمریکا، به‌دلیل بکارگیری فناوری، در معرض نابودی هستند. با این وجود، این مطالعه و مطالعات مشابه که درمورد نرخ بالای بیکاری حاصل از بکارگیری فناوری هشدار می‌دهند، دارای اشتباهات فراوانی هستند.نخست اینکه، این مطالعات فرض می‌کنند که جهان در حال حرکت بسوی انقلاب صنعتی تحول‌آفرین چهارم است که هرگز تجربه‌ای مانند آن نداشته و منجر به رشد بهره‌وری سریع می‌شود. موسسه مکنزی تخمین زده‌است که در مقایسه با انقلاب صنعتی اواخر قرن ۱۸ و اوایل سده ۱۹، تاثیر هوش مصنوعی در جامعه ده برابر سریع‌تر و در ۳۰۰ برابر مقیاس رخ می‌دهد،‌که به معنی تاثیر تقریبا ۳۰۰۰ برابری است. دو مشکل اصلی با چنین گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد. اول، اینکه به دلیل شواهد اندک، این گمانه‌زنی‌ها به طور کامل از تحلیل تاریخی جدا شده‌اند. علاوه بر این، برآوردهای زیادی با رشد نمایی، مانند تخمین مکنزی، به نرخ‌های بکارگیری فناوری‌های خاص مانند تلفن‌های همراه، برای تسری به نرخ‌های کلی نوآوری‌های فناورانه و نرخ رشد بهره‌وری استناد می‌کنند و بعلاوه هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد سرعت ایجاد تغییر به‌واسطه بکارگیری فناوری در جامعه ده برابر سریع‌تر از دو قرن پیش است. همه این موارد براساس نرخ پذیرش فناری‌هایی نظیر تلفن‌های همراه و پذیرش اینترنت هستند. اما در مورد میزان پذیرش بسیار کند سایر فناوری‌های اطلاعات مانند امضاهای دیجیتال و فناوری‌های بیومتریک چه می‌توان گفت؟ در حقیقت، محققان دریافته‌اند که بهره‌وری تحقیق و توسعه رو به کاهش بوده‌است، در نتیجه دستیابی به نوآوری سخت‌تر شده‌است.
دوم اینکه، بسیاری از مطالعات تنها به تاثیر ربات‌ها بر مشاغل منطقه‌ای پرداخته‌اند، و جای تعجب نیست که معمولا نتیجه می‌گیرند،  در مناطقی که ربات‌های بیشتری بکارگرفته شده‌است از رشد اشتغال کاسته شده و یا از رشد اقتصادی کمتری نسبت به کل اقتصاد برخوردارند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای در اروپا، تاثیر ربات‌های صنعتی را بر اشتغال در ۱۱۶ منطقه در شش کشور عضو اتحادیه اروپا بررسی کرده و اعلام نمود‌ه‌است در مناطقی که سرعت بیشتری در بکارگیری ربات‌ها داشته‌اند، نرخ رشد نیروی کار پایین آمده‌است. البته این نتیجه‌گیری تعجب‌آور نیست، زیرا در مناطقی که در تولید تخصص دارند، در صورتی که تولید بهره‌ور بیش از تولید غیر بهره‌ور رشد کند، احتمالا میزان رشد اشتغال کمتر خواهد بود. سوال در اینجا این است که آیا بهره‌وری بالاتر، در کلیت یک اقتصاد منجر به کاهش رشد اشتغال می‌شود؟ در حقیقت، بین رشد بهره‌وری و رشد کل ساعات کاری در کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۵،‌ به میزان ۰.۱۵ همبستگی وجود داشته‌است، که نشان می‌دهد بهره‌وری برای رشد اشتغال پیامد منفی ندارد. همچنین در مطالعه‌ای که با تمرکز بر بازارهای کار محلی در ایالات‌متحده انجام شده، تلاش کرده‌است تا اثرات ربات‌های صنعتی را در همه بازارهای کاری اندازه‌گیری نماید. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بکارگیری ربات‌ها منجر به کم‌تر شدن اشتغال خالص می‌شود. با این حال، تاثیر آن بسیار کوچک است. تخمین زده‌ شده‌است که تعداد مشاغلی که در ایالات‌متحده به‌دلیل بکارگیری ربات‌ها از سال ۱۹۹۰ تا کنون از بین رفته‌است چیزی بین ۳۶۰،۰۰۰ تا ۶۷۰،۰۰۰  شغل بوده‌است، که این عدد تعداد کمی در اقتصادی با بیش از ۱۳۰ میلیون شغل است. علاوه بر این، زمانی که محققان تغییر در کاربرد کامپیوتر در محل کار را مطالعه کردند، متوجه اثرات مثبت شدند.
همچنین تعدادی از مطالعات دیگر هیچ مدرکی برای از دست رفتن مشاغل پیدا نکرده‌اند. در این مطالعات با بررسی ربات‌های صنعتی در بازار کار آلمان بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۴، دریافتند که بکارگیری ربات‌های صنعتی تاثیری بر کل مشاغل در بازارهای محلی کار تخصصی در صنایعی که از تعدا بالای ربات استفاده می‌کنند، ندارد. در نتیجه‌ی بررسی تاثیر اتوماسیون بر کار در اروپا، محققان دریافته‌اند که درحالی‌که اتوماسیون مبتنی بر فناوری باعث تغییر مشاغل می‌شود، این کار به طور همزمان باعث ایجاد مشاغل جدید از طریق افزایش تقاضای محصول، و در نتیجه غلبه بر اثرات تغییر شده و منجر به رشد خالص اشتغال شده‌است. بکارگیری ربات‌ها در شرکت‌های تولیدی در اسپانیا منجر به افزایش ده درصدی  ایجاد شغل خالص شده‌است.

نتیجه گیری

نسل چهارم تولید تاثیر مطلوبی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت که البته متاثر از غفلت  در سرمایه‌گذاری است. موج فناوری آتی، پتانسیل ایجاد چرخه کاملی از افزایش سرمایه‌گذاری، نرخ سریع‌تر بهره‌وری و رشد دستمزد و پرداخت بیشتر را دارد. به نظر می‌رسد در این مسیر کشورهای توسعه‌یافته، هم از نرخ‌های بالاتر سرمایه‌گذاری و رشد بهره‌وری، و هم از سیستم‌های تولید مناسب سیستم‌های ‌تولید محلی،‌ سود بیشتری خواهند برد،. علاوه بر این، علی‌رغم برخی مطالعات که نشان می‌دهد که سیستم تولید آتی منجر به بیکاری ساختاری بالاتر و کاهش درآمد خواهد شد، شواهد و منطق نشان می‌دهد که نرخ بیکاری ساختاری افزایش نخواهد یافت، و نیروی کار سهم قابل‌توجهی از منافع کسب‌شده را دریافت خواهد کرد. بنابراین سیاست‌گذاران باید از توسعه سیستم تولید آتی پشتیبانی کنند.

کلیدواژه ها

باتیک، زنجیره تامین جهانی، مشاغل، نیروی کار ،رباتیک صنعتی، اینترنت اشیا، فناوری‌های تحول آفرین ،صنعت ۴.۰

منابع

D. Atkinson, “Robotics and the Future of Production and Work,” Information Technology and Innovation Foundation, 2019. [Online]. Available:https://itif.org/publications/2019/10/15/robotics-and-future-production-and-work

THE FOURTH INDUSTRIAL REVOLUTION, ROBOTICS, AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE,” [Online]. Available: https://www.pgcareers.com/fourth-industrial-revolution. [Accessed 2020]

  1. María and R. Ovejero, “The economic impact of the Internet of Things,” [Online]. Available: http://www.frontier-economics.com/uk/en/news-and-articles/articles/article-i2352-the-economic-impact-of-the-internet-of-things/. [Accessed 2020].

 

به اشتراک بگذارید