ارزیابی آمادگی تولید در آینده

مجمع جهانی اقتصاد در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود در سال ۲۰۱۸ اقدام به ارزیابی آمادگی کشورها برای تولید در آینده نموده است. در این گزارش جایگاه ۱۰۰ کشور از حیث آمادگی در دو بعد ساختار تولید و محرک‌های تولید تعیین شده است. در ادامه با بررسی و تحلیل نحوه ارزیابی و شاخص‌های متناظر با هر بعد، جایگاه ایران در این ابعاد تعیین می‌شود

با ورود به دوره جدیدی از تحولات صنعتی، تحت عنوان انقلاب صنعتی چهارم، پارادایم و مفاهیم نوینی تعریف شده ­اند که اساسا شیوه زندگی، کار و ارتباط انسان‌ها با یکدیگر را تغییر داده ­اند. مقیاس، دامنه و عمق این تغییرات به ­گونه­ ای است که در هیچ یک از دوره­های پیشین دیده نشده است. ظهور الگوهای تجاری جدید، تغییر شکل نظام‌های تولید، مصرف، حمل‌ونقل و توزیع، تغییر الگوی کار، ارتباطات، روش‌های اطلاع‌رسانی و سرگرمی و به همین ترتیب، تحول دولت‌ها، نهادها و نظام‌های آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل و بسیاری نظام‌های دیگر از جمله مواردی هستند که در این سیر تحول قرار دارند. بنابراین می‌توان گفت انقلاب صنعتی چهارم بر حاکمیت، اجتماع و نتیجتا کسب و کارها اثرات مستقیمی دارد که آگاهی از آن‌ها و برنامه‌ریزی در جهت پاسخگویی مناسب به این تاثیرات نقش بسزایی در موفقیت کشورها در بهره‌مندی از منافع این عصر خواهد داشت.

شاید بتوان گفت ارزیابی وضعیت و جایگاه فعلی کشورها و تعیین توانمندی‌های آن‌ها در بهره‌گیری از مزایای صنعت ۴.۰، اولین گام برنامه‌ریزی است. از این‌رو، مجمع جهانی اقتصاد در یکی از جدیدترین (۲۰۱۷-۲۰۱۸) گزارش‌های خود اقدام به ارزیابی آمادگی کشورها برای تولید در آینده (Future of Production) نموده است. در این گزارش چگونگی بهره‌گیری کشورها از مزایای تغییر ماهیت تولید در آینده مورد بررسی قرار می‌گیرد و منظور از آمادگی، توانایی سرمایه‌گذاری در فرصت‌های تولید آتی، کاهش ریسک‌ها و چالش‌ها، و انعطاف‌پذیری و چابکی در پاسخ به تلاطم‌های ناشناخته آینده است. آنچه در نهایت از متدولوژی ارزیابی ارائه می‌شود یک رتبه‌بندی کلی از کشورها نیست؛ زیرا هر کشور مسیر توسعه منحصر به فرد و اهداف تولیدی خاص خود را دارد که در یک رتبه‌بندی خطی قابل ارائه نیست. بنابراین با قرارگرفتن کشورها در چهار ناحیه، فرصت الگوبرداری برای هر کشور در مقایسه با کشورهای مشابه فراهم می‌شود و این ارزیابی می‌تواند یکی از ابزارهای تصمیم‌گیری برای آماده‌سازی و افزایش آمادگی باشد. مطابق با شکل ۱ دو بعد اصلی در تشکیل چهار ناحیه مذکور مداخله دارند: ساختار تولید یا خط مبنای فعلی کشور در تولید؛ و محرک‌های تولید یا توانمندسازهای کلیدی، که یک کشور را در موقعیت سرمایه‌گذاری در انقلاب صنعتی چهارم به‌منظور تغییر سیستم‌های تولید قرار می‌دهند.

کشور در مقایسه با کشورهای مشابه فراهم می‌شود و این ارزیابی می‌تواند یکی از ابزارهای تصمیم‌گیری برای آماده‌سازی و افزایش آمادگی باشد. مطابق با شکل ۱ دو بعد اصلی در تشکیل چهار ناحیه مذکور مداخله دارند: ساختار تولید یا خط مبنای فعلی کشور در تولید؛ و محرک‌های تولید یا توانمندسازهای کلیدی، که یک کشور را در موقعیت سرمایه‌گذاری در انقلاب صنعتی چهارم به‌منظور تغییر سیستم‌های تولید قرار می‌دهند.

در مستند ارائه شده توسط مجمع جهانی اقتصاد ۱۰۰ کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند که متاسفانه ایران در این بین حضور ندارد، بنابراین مشاوران شرکت مگفا تلاش نمودند جایگاه ایران در ۴ ناحیه مذکور را مشخص نمایند.

برای سنجش میزان آمادگی هر کشور از ۵۹ شاخص که در یک ساختار سسلسه‌مراتبی واقع شده‌اند، استفاده شده است (شکل ۲).

صنعت ۴.۰، آمادگی برای تولید در آینده، مجمع جهانی اقتصاد

  به اشتراک بگذارید