تحول دیجیتال در صنعت بهداشت و درمان

خلاصه

معرفی خدمات دیجیتالی از مهمترین فاکتورهای تغییر حوزه بهداشت و درمان در دهه آینده خواهد بود. البته موانع نظارتی، اقتصادی و مشکلات در دیجیتالی کردن مؤثر داده- ­های بیمار در انتظار کسانی که مایل به راه اندازی سرویس­های پیشگام هستند خواهد بود. تقریباً سلامت جهانی در دهه‌های اخیر به طرز چشمگیری بهبود یافته است. برای دستیابی به پیشرفت­های مداوم در سلامت جهان، صنعت بهداشت و درمان نیاز به تغییر و تحول دارد، با بهره ­مندی از ابزارهای دیجیتال،نقش سیستم های مراقبت های بهداشتی در آینده بسیار متفاوت به نظر می­رسد، شهروندان مسئولیت بسیار بیشتری در مدیریت سلامت خود و خانواده دارند.

نویسندگان

منصور دودمان
کارشناس مشاوره فاوا شرکت مگفا
شهره مهرآسا
مدیرپروژه های فاوا شرکت مگفا

انتظار می­رود دو تغییر بزرگ در حوزه بهداشت و درمان اتفاق افتد: تغییر در محل مراقبت (به عنوان مثال، تغییر محل مراقبت از بیمارستان به خانه) و تغیر در نوع مراقبت ( تغییر نوع مراقبت از “تشخیص و معالجه” به پیشگیری و مدیریت آن). به این ترتیب، خانه به یک مکان جدید مهم مراقبت تبدیل می­شود و مراقبت مجازی دسترسی به مراقبت­های بهداشتی در مناطق روستایی، به ویژه در اقتصادهای نوظهور را گسترش می­دهد. این امر منجر به ایجاد ساختار جدیدی در سیستم مراقبت­های بهداشتی می­شود. همچنین استفاده از ابزارهای دیجیتالی برای بهبود بهره وری (با کاهش نیاز به نیروی کار تخصصی)، افزایش کارآیی و کاهش هزینه­ ها باعث می­شود حدود ۷.۵ تریلیون دلار در هر سال در سطح جهانی برای سلامتی صرف شود.
از تجزیه و تحلیل روندهای کلان قدرتمند شکل دهنده صنعت بهداشت و درمان، مصاحبه­های بیشمار با رهبران فکری از بخش­های مختلف صنعت بهدشت و درمان و مطالعات صورت گرفته، چهار مضمون اساسی دیجیتالی مشخص شده است: مراقبت هوشمند، مراقبت در هر کجا، مراقبت توانمند و سازمان هوشمند بهداشت و درمان و در درون هر مضمون، تعدادی از اقدامات دیجیتالی مشخص شده است که پیش­بینی می­شود در دوره زمانی ۵ سال آینده بسیاری از اقدامات تعریف شده در این مضامین تحقق یافته و شاهد تحولاتی عظیم در صنعت بهداشت و درمان خواهیم بود.
۱-معرفی روندهایی که لزوم تحول دیجیتال در صنعت بهداشت و درمان را نشان می­دهد
 موفقیت طب مدرن در بهبود سلامتی و کیفیت زندگی مردم بسیار چشمگیر بوده است. پیش بینی می­شود عمر کودکی که در سال ۲۰۱۳ متولد می­شود هفت سال بیشتر از کودکی باشد که در سال­های قبل­تر به دنیا آمده است. از طرفی این پیشرفت با هزینه قابل توجهی روبرو شده است و هزینه­های جهانی بهداشت سریعتر از تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) رشد می­کند. انتظار می­رود این روند در آینده نزدیک سرعت بیشتری به خود بگیرد. در عین حال، ذی‌نفعان حوزه بهداشت و درمان در سراسر جهان به دلایی از قبیل بار اقتصادی هزینه­های بهداشت و درمان، افزایش سن جمعیت، افزایش بیماری­های مزمن و کمبود منابع ماهر و توانمند، با فشارهای زیادی روبرو هستند. همه این موارد کنار هم لزوم تحول در حوزه صنعت بهداشت و درمان را بیش از پیش مهم می­نماید. در ادامه  ۸ روند مهم (از قبیل پیری جمعیت، افزایش هزینه­ها و افزایش انتظارات مشتریان) که دلایل تغییر چهره و وضعیت صنعت بهداشت و درمان در آینده خواهند بود معرفی شده است.
  • جهان سالم­تر (A healthier world)
در طول یک قرن گذشته، پیشرفت چشمگیر در سلامت مردم در سراسر جهان به وجود آمده است. در کمتر از ۲۵ سال، میانگین جهانی امید به زندگی در بدو تولد از ۶۴ سال در ۱۹۹۰ به ۷۱ سال در ۲۰۱۳ افزایش یافته است همچنین برای در یک دوره مشابه، نرخ مرگ و میر نوزادان تقریباً ۵۰ درصد کاهش یافته است.

  • بار هزینه اقتصادی (Economic cost burden)
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) ، هزینه­های جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۷.۵ تریلیون دلار بوده است که از سال ۱۹۹۵ به طور متوسط ۶ درصد رشد کرده است  و ۲ درصد از رشد GDP جهانی در ۴ دهه گذشته بیشتر است. پیش بینی می­شود این روند در آینده شتاب بیشتری داشته باشد و برخی از هزینه­های جهانی بهداشت و درمان در سال ۲۰۱۸ به ۹.۳ تریلیون دلار رسیده است.
اگرچه افزایش هزینه­های صنعت بهداشت و درمان با پیشرفت­های بهداشتی مطابقت دارد، اما هیچ تضمینی برای ادامه این روند در آینده وجود ندارد.  بهداشت و درمان تنها صنعتی است که هیچ گونه پیشرفتی در بهره­وری نیروی انسانی از طریق فناوری نداشته و در حقیقت، بهره­وری نیروی انسانی در صنعت بهداشت و درمان همچنان رو به وخامت است. تمرکز روی نیروی کار متخصص و خبره با هرگونه اتوماسیون فناوری برای بهبود کارآیی، نقش اساسی در افزایش هزینه­ها دارد و این افزایش هزینه­ها لزوماً به نتایج بهتری برای بیماران تبدیل نمی­شوند.
  • پیری جمعیت (Ageing populations)
افراد مسن نسبت به افراد جوان به مراقبت­های پزشکی بیشتری احتیاج دارند، بنابراین منابع مورد استفاده در مراقبت­های بهداشتی برای جمعیت سالخوردگان بیشتر است. به دلیل پایین بودن نرخ تولد و افزایش امید به زندگی، جمعیت در سراسر جهان پیر می­شوند. این روند سالهاست که در کشورهای ثروتمند دیده می­شود (در آلمان، تقریباً یک چهارم جمعیت در سال ۲۰۱۰ بیش از ۶۵ سال سن داشتند؛ در ژاپن، تقریباً ۴۰ درصد جمعیت پیش بینی می­شود که تا سال ۲۰۶۰ بیش از ۶۵ سال سن داشته باشند)، اما اکنون این روند در اقتصادهای نوظهور نیز قابل مشاهده است. در سال ۲۰۱۰، فقط ۱۲ درصد از جمعیت چین در سن ۶۰ سالگی و بالاتر بودند تا سال ۲۰۴۰ انتظار می رود این میزان به ۲۸ درصد برسد.

  • افزایش شیوع بیماری‌های مزمن (Increased incidence of chronic disease)
رژیم ­های غذایی ناسالم و سبک زندگی بی­تحرک از جمله عواملی هستند که باعث افزایش سریع شیوع بیماری­های مزمن می­شوند. در سراسر جهان، ۳۸۲ میلیون نفر مبتلا به دیابت و ۶۰۰ میلیون نفر مبتلا به چاقی هستند. پیشرفت­های پزشکی برخی از بیماریهای کشنده را به شرایطی تبدیل کرده­اند که نیاز به مدیریت طولانی مدت دارند.
  • هزینه ناپایدار مراقبت (The unsustainable cost of care)
 بیماری‌های مزمن ۸۶ درصد از کل هزینه­های بهداشت ایالات متحده را در سال ۲۰۱۰ به خود اختصاص داده است و همچنین به یک فشار فزاینده برای سیستم­های بهداشتی در سایر کشورهای جهان تبدیل شده است. پیش بینی می­شود مخارج بهداشت و درمان با میانگین سالانه ۶.۲ درصد از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ افزایش یابد همچنین انتظار می‌رود که خدمات درمانی ملی در انگلیس در مدت ۵ سال آینده به ۳۰ میلیارد پوند بودجه اضافی نیاز داشته باشد تا سطح فعالیت فعلی خود را ادامه دهد.
  • سیاست، مقررات و دستورالعمل­های دولت (Government policy, regulation and mandates)
نگرانی در مورد هزینه­ها ، کیفیت و دسترسی به مراقبت­های بهداشتی باعث شده است که بسیاری از کشورها اصلاحات اساسی را در سیستم­های بهداشتی خود ارائه دهند .برخی از کشورها، از جمله ایالات متحده، کانادا، انگلستان، سنگاپور، استرالیا و نروژ، قوانینی را برای حمایت از سرمایه­گذاری و استفاده از فناوری، مانند سوابق پزشکی الکترونیک ارائه داده‌اند.
  • مصرف کننده توانمند (Empowered consumer)
تغییرات هزینه­ و آزادسازی داده­های مراقبت­های بهداشتی، وجود مصرف کننده توانمند در حوزه بهداشت و درمان را به واقعیت تبدیل کرده است. این افراد انتظار یک تجربه ساده، شخصی، هماهنگ و یکپارچه از مراقبت­های بهداشتی را دارند.
  • موفقیت­های علمی (Scientific triumphs)
تعدادی از بیماری­های مهلک در گذشته، امروزه قابل کنترل یا درمان هستند. همچنین پیشرفت­های شگفت‌انگیزی در توالی ژنتیکی، تکنیک­های ویرایش ژن، استفاده از پروتئومیکس در ژن­های درمانی و توسعه درمان­های شخصی صورت گرفته است.
۳-معرفی تغییرات احتمالی سیستم بهداشت و درمان در عصر دیجیتال
الگوی ارائه خدمات درمانی امروزه، به طور فزاینده‌ای، ناپایدار است و باید  برای ارائه پیشرفت­های مداوم در بهداشت و درمان تغییر یابد و فناوری‌های دیجیتال در آن نقش اصلی داشته باشد.
در شکل زیر نشان داده شده است که چگونه استفاده گسترده از برنامه­ها و دستگاه­های متصل می­تواند هم تجربه بیمار و هم صنعت را تغییر دهد.

۴-مضامین و اقدامات دیجیتال در صنعت بهداشت و درمان
 از تجزیه و تحلیل روندهای کلان قدرتمند شکل دهنده صنعت بهداشت و درمان، مصاحبه­های بیشمار با رهبران فکری از بخش­های مختلف صنعت بهدشت و درمان و مطالعات صورت گرفته، چهار مضمون اساسی دیجیتالی شناسایی شده است: مراقبت هوشمند، مراقبت در هر کجا، مراقبت توانمند و سازمان هوشمند بهداشت و درمان و در درون هر مضمون، تعدادی از اقدامات دیجیتالی مشخص شده است که در ادامه تشریح شده است.

  •   مراقبت هوشمند
-پزشکی دقیق (Precision medicine)
با در نظر گرفتن سبک زندگی، نوع ژن و محیط زیست می­توان پیشگیری از بیماری، تشخیص، درمان و مدیریت را بهبود بخشید.
-ربات­ها (Robotics)
بیمارانی که تحت عمل جراحی با کمک ربات قرار می­گیرند از مزایایی چون احتمال عفونت کمتر، درد کمتر، کاهش خون‌ریزی و بهبودی سریعتر با عوارض کمتر بهره­مند می­شوند. جراحی با کمک روبات همچنین می­تواند به جراح اجازه دهد با یک بیمار در منطقه دور افتاده ارتباط برقرار کند، بنابراین دسترسی را گسترش می­دهد.
-چاپ پزشکی (Medical printing)
از طریق چاپ سه بعدی، دستگاه ­های پزشکی و ایمپلنت­ها می­توانند آناتومی­های فردی را شخصی ­سازی کنند. چاپ سه بعدی در زمینه ­هایی از قبیل سمعک، بازسازی صورت، پروتزهای شخصی و کاشت ­های جراحی پذیرفته شده است.
  •  مراقبت در هر کجا

-مراقبت مجازی (Virtual care)

مراقبت مجازی دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی بویژه در مناطق روستایی را گسترش می‌دهد. استفاده از آن همچنان در حال تسریع است، اما موانع (به عنوان مثال چالش­های بازپرداخت، داده‌ها و امنیت و پذیرش پزشک) هنوز هم باید برطرف شوند تا مراقبت­های مجازی بتوانند تأثیر واقعاً بسزایی داشته باشند.
-خانه ­های متصل (Connected home)
خانه ­های متصل دارای لوازم و دستگاه­های هوشمند هستند که می­توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و در هنگام انجام دستور کار به طور مستقل فعالیت کنند. با افزایش جمعیت سالمندان، بازار قابل توجهی برای برنامه­های مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد که از خانه­های متصل استفاده می­کنند.
  • مراقبت توانمند
-سطح مداخله بیمار (Patient engagement at scale)
ارائه دهندگان خدمات بهداشتی می­توانند از ویژگی­ها و قابلیت­های نظارت از راه دور بر سلامت یک بیمار بهره مند شوند. صنعت بهداشت و درمان با داشتن سنسورها و دستگاه­های هوشمند، برنامه­های کاربردی ابری و تحلیل­های جامع برای ارائه خدمات زندگی، زمینه­ای برای نوآوری است. همه این‌ها می­تواند به شناسایی علائم اولیه آسیب به سلامت کمک کند و از بروز عوارض جانبی مانند بستری مجدد در بیمارستان جلوگیری کند
  • سازمان هوشمند بهداشت و درمان
-نیروی کار ­متصل (Connected worker)
در محیط بیمارستان، پزشکان و جراحان از فناوری­های مرتبط با نیروی کار متصل بهره­مند می­شوند. یک پرستار متصل می­تواند از تلفن همراه، ردیابی ایمن، سیستم‌های مشارکتی و تجزیه و تحلیل استفاده کند تا بتواند کار خود را به طور مؤثر تکمیل کرده و کیفیت مراقبت و تجربه بیمار را ارتقا دهد.
-دستگاه­ های هوشمند (Intelligent devices)
دستگاه­های هوشمند فرصتی فوق­العاده برای شرکت­های سنتی مراقبت­های بهداشتی و تولید کنندگان دستگاه­های پزشکی جدید فراهم می­کنند. لنزهای تماسی هوشمند تولید شده توسط Novartis و گوگل، که سطح گلوکز را در مبتلایان به دیابت نظارت می­کند، تنها نمونهای از یک دستگاه هوشمند است. به زودی سنسورها و دستگاه­های متصل که همه نوع داده را ضبط می­کنند، همه گیر می­شوند.  
-هوش در دسترس (Accessible intelligence)
با افزایش حجم داده­ها، فن­آوری­های تحلیلی می­توانند مزایای بیشماری را ایجاد کنند. افزایش قابل توجه در حجم داده ­های بهداشت و درمان، فناوری­های تحلیلی نسل بعدی مانند کلان داده‌ها، محاسبات شناختی و یادگیری ماشین را تغذیه می‌کند.  این فناوری­ها در حال ارتقا جهت ارائه خدماتی از قبیل درمان­های سرطان، شخصی­سازی مداخلات پزشکی، پیش بینی بیماری­های مزمن و موارد دیگر هستند.
  • نقشه راه تحول دیجیتال در صنعت بهداشت و درمان
 شکل زیر پیچیدگی و مقیاس زمانی احتمالی لازم برای تحقق هر یک از اقدامات دیجیتال را نمایش می­دهد. بیش­تر اقدامات شناسایی شده در مقیاس کوتاه مدت و میان مدت قابل استفاده خواهند بود. در حقیقت، اعتقاد بر این است که حدود نیمی از این اقدامات احتمالاً طی ۵ سال آینده به جریان اصلی تبدیل می­شوند.

کلیدواژه ها

 صنعت بهداشت و درمان، تحول دیجیتال، مضامین دیجیتال، اقدامات دیجیتال

به اشتراک بگذارید